Haberler

Alev Geciktirici Derecelendirmesi Kavramı

Alev geciktirici derecelendirme testi, bir malzemenin alev yayılımına karşı direnç kabiliyetini değerlendirmek için kullanılan bir yöntemdir. Yaygın standartlar arasında UL94, IEC 60695-11-10 ve GB/T 5169.16 bulunur. UL94 standardında,Cihaz ve Gereçlerdeki Parçalar İçin Plastik Malzemelerin Yanıcılık TestiAlev geciktirici derecelendirmeleri, testin sıkılığına ve uygulamasına göre 12 seviyeye ayrılır: HB, V-2, V-1, V-0, 5VA, 5VB, VTM-0, VTM-1, VTM-2, HBF, HF1 ve HF2.

Genellikle kullanılan alev geciktirici derecelendirmeleri V-0 ile V-2 arasında değişir ve V-0 en iyi alev geciktirici performansını gösterir.

1.1 Dört Alev Geciktirici Derecesinin Tanımları

HB (Yatay Yanma):
HB derecesi, malzemenin yavaş yandığını ancak kendi kendine sönmediğini gösterir. UL94'teki en düşük seviyedir ve genellikle dikey test yöntemlerinin (V-0, V-1 veya V-2) uygulanamadığı durumlarda kullanılır.

V-2 (Dikey Yanma – Seviye 2):
V-2 derecesi, malzemenin iki adet 10 saniyelik dikey alev testinden geçtiği anlamına gelir. Alev alındıktan sonra, malzemenin yanma süresi 30 saniyeyi geçmez ve 30 cm aşağıya yerleştirilen pamuğu tutuşturabilir. Ancak, alev işaretli çizginin üzerine yayılmamalıdır.

V-1 (Dikey Yanma – Seviye 1):
V-1 derecesi, malzemenin iki adet 10 saniyelik dikey alev testinden geçtiği anlamına gelir. Alev alındıktan sonra, malzemenin yanma süresi 30 saniyeyi geçmemeli ve alev, işaretli çizginin üzerine yayılmamalı veya 30 cm aşağıya yerleştirilen pamuğu tutuşturmamalıdır.

V-0 (Dikey Yanma – Seviye 0):
V-0 derecesi, malzemenin iki adet 10 saniyelik dikey alev testinden geçtiği anlamına gelir. Alev alındıktan sonra, malzemenin yanma süresi 10 saniyeyi geçmemeli ve alev, işaretli çizginin üzerine yayılmamalı veya 30 cm aşağıya yerleştirilen pamuğu tutuşturmamalıdır.

1.2 Diğer Alev Geciktirici Sınıflarına Giriş

5VA ve 5VB, 500W test alevi (125mm alev yüksekliği) kullanılarak yapılan dikey yanma testi sınıflandırmasına aittir.

5VA (Dikey Yanma – 5VA Seviyesi):
5VA derecesi, UL94 standardında bir sınıflandırmadır. Alev alındıktan sonra malzemenin yanma süresinin 60 saniyeyi geçmemesi, alevin işaretli çizginin üzerine çıkmaması ve damlayan alevlerin 60 saniyeyi geçmemesi gerektiğini belirtir.

5VB (Dikey Yanma – 5VB Seviyesi):
5VB derecesi, yanma süresi ve alev yayılımı açısından aynı kriterlere sahip olmakla birlikte 5VA'ya benzerdir.

VTM-0, VTM-1, VTM-2, dikey yanma testlerinde (20mm alev yüksekliği) ince malzemeler (kalınlık < 0,025mm) için plastik filmlere uygulanan sınıflandırmalardır.

VTM-0 (Dikey Tepsi Yakma – Seviye 0):
VTM-0 derecesi, alev alındıktan sonra malzemenin yanma süresinin 10 saniyeyi geçmemesi ve alevin işaretli çizginin üzerine çıkmaması gerektiği anlamına gelir.

VTM-1 (Dikey Tepsi Yakma – Seviye 1):
VTM-1 derecesi, alev alındıktan sonra malzemenin yanma süresinin 30 saniyeyi geçmemesi ve alevin işaretli çizginin üzerine çıkmaması gerektiği anlamına gelir.

VTM-2 (Dikey Tepsi Yakma – Seviye 2):
VTM-2 derecelendirmesi VTM-1 ile aynı kriterlere sahiptir.

HBF, HF1, HF2 köpüklü malzemelerde (38mm alev yüksekliği) yatay yanma testleri için sınıflandırmalardır.

HBF (Yatay Yanan Köpüklü Malzeme):
HBF derecesi, köpük malzemesinin yanma hızının 40 mm/dakikayı geçmemesi ve alevin 125 mm işaretli çizgiye ulaşmadan sönmesi gerektiği anlamına gelir.

HF-1 (Yatay Yanma – Seviye 1):
HF-1 derecesi, alev alındıktan sonra malzemenin yanma süresinin 5 saniyeyi geçmemesi ve alevin işaretli çizginin üzerine yayılmaması gerektiği anlamına gelir.

HF-2 (Yatay Yanma – Seviye 2):
HF-2 derecesi, alev alındıktan sonra malzemenin yanma süresinin 10 saniyeyi geçmemesi ve alevin işaretli çizginin üzerine yayılmaması gerektiği anlamına gelir.

Alev Geciktirici Derecelendirme Testinin Amacı

Alev geciktirici derecelendirme testlerinin amaçları şunlardır:

2.1 Malzeme Yanma Performansının Değerlendirilmesi

Bir malzemenin yangın koşullarında yanma hızının, alev yayılımının ve yangının yayılmasının belirlenmesi, onun güvenliğini, güvenilirliğini ve yangına dayanıklı uygulamalar için uygunluğunu değerlendirmeye yardımcı olur.

2.2 Alev Geciktirici Kapasitenin Belirlenmesi

Test, bir malzemenin yangın kaynağına maruz kaldığında alev yayılmasını bastırma yeteneğini belirler; bu, yangının tırmanmasını önlemek ve hasarı en aza indirmek için çok önemlidir.

2.3 Kılavuz Malzeme Seçimi ve Kullanımı

Farklı malzemelerin alev geciktirici özelliklerini karşılaştırarak yapılan testler, yangın güvenliğini artırmak için inşaat, ulaşım, elektronik ve diğer alanlarda uygun malzemelerin seçilmesine yardımcı olur.

2.4 Yönetmeliklere ve Standartlara Uygunluk

Alev geciktirici testleri genellikle ulusal veya endüstriyel düzenlemelere göre yapılır. Bu testler, malzemelerin belirli uygulamalar için güvenlik ve uyumluluk gerekliliklerini karşılamasını sağlar.

Özetle, alev geciktirici derecelendirme testi, yanma davranışını ve alev direncini değerlendirerek malzeme seçimi, yangın güvenliğinin iyileştirilmesi ve düzenleyici uyumluluk için kritik veriler sağlar.

Referans Standartları

UL94:Cihaz ve Gereçlerdeki Parçalar İçin Plastik Malzemelerin Yanıcılık Testi
IEC 60695-11-10:2013: *Yangın Tehlikesi Testi – Bölüm 11-10: Test Alevleri – 50 W Yatay ve Dikey Alev Testi Yöntemleri*
GB/T 5169.16-2017: *Elektrikli ve Elektronik Ürünler için Yangın Tehlikesi Testi – Bölüm 16: Test Alevleri – 50W Yatay ve Dikey Alev Testi Yöntemleri*

HB, V-2, V-1 ve V-0 için Test Yöntemleri

4.1 Yatay Yakma (HB)

4.1.1 Örnek Gereksinimler

Biçim: Düzgün kenarlı, temiz yüzeyli ve homojen yoğunluklu levhalar (kesilmiş, dökülmüş, ekstrüde edilmiş, vb.).
Boyutlar: 125±5 mm (uzunluk) × 13±0,5 mm (genişlik). Kalınlık 3 mm'yi geçmediği sürece minimum ve 3 mm kalınlığında numune gereklidir. Maksimum kalınlık ≤13 mm, genişlik ≤13,5 mm, köşe yarıçapı ≤1,3 mm.
Varyantlar: Farklı renkler/yoğunluklar için temsili örnekler.
Miktar: Minimum 2 set, set başına 3 numune.

4.1.2 Test Prosedürü

Markalama: 25±1mm ve 100±1mm çizgiler.
Kelepçeleme: 100 mm ucuna yakın tutun, yatay olarak uzunlamasına, 45°±2° enlemesine, 100±1 mm altına tel örgü yerleştirin.
Alev: Metan akışı 105ml/dak, geri basınç 10mm su sütunu, alev yüksekliği 20±1mm.
Ateşleme: Alevi 45°'de 30±1 saniye boyunca veya yanma 25 mm'ye ulaşana kadar uygulayın.
Zamanlama: 25mm'den 100mm'ye kadar süreyi ve yanma uzunluğunu (L) kaydedin.
Hesaplama: Yanma hızı (V) = 60L/t (mm/dak).

4.1.3 Test Kayıtları

Alev 25±1mm mi yoksa 100±1mm mi ulaşıyor.
Yanmış uzunluk (L) ve süre (t) 25mm ile 100mm arasındadır.
Alev 100mm'yi geçiyorsa, 25mm'den 100mm'ye kadar olan süreyi kaydedin.
Hesaplanmış yanma hızı.

4.1.4 HB Derecelendirme Kriterleri

3–13 mm kalınlık için: 75 mm açıklıkta yanma hızı ≤40 mm/dak.
<3mm kalınlık için: 75mm açıklıkta yanma hızı ≤75mm/dak.
Alev 100mm'den önce durmalıdır.

4.2 Dikey Yanma (V-2, V-1, V-0)

4.2.1 Örnek Gereksinimler

Form: Düzgün kenarlı, temiz yüzeyli ve homojen yoğunluklu levhalar.
Boyutlar: 125±5mm × 13,0±0,5mm. Min/maks kalınlıkta numuneler sağlayın; sonuçlar farklıysa, ara numunelere (≤3,2mm açıklık) ihtiyaç vardır.
Varyantlar: Farklı renkler/yoğunluklar için temsili örnekler.
Miktar: Minimum 2 set, set başına 5 numune.

4.2.2 Numune Koşullandırma

Standart: 23±2°C, %50±5 RH 48 saat boyunca; çıkarıldıktan sonra 30 dakika içinde test edin.
Fırın: 70±1°C'de ≥168 saat, ardından kurutucuda ≥4 saat soğutun; 30 dakika içinde test edin.

4.2.3 Test Prosedürü

Sıkma: Üstten 6 mm, dikey konumda, alttan pamuktan 300±10 mm yukarıda tutun (0,08g, 50×50mm, ≤6mm kalınlık).
Alev: Metan akışı 105ml/dak, geri basınç 10mm su sütunu, alev yüksekliği 20±1mm.
Ateşleme: Numunenin alt kenarına (10±1 mm mesafe) 10±0,5 saniye boyunca alev uygulayın. Numune deforme olursa ayarlayın.
Zamanlama: İlk ateşlemeden sonra art alevi (t1) kaydedin, 10±0,5 saniye boyunca alevi tekrar uygulayın, ardından art alevi (t2) ve art parıltıyı (t3) kaydedin.
Notlar: Damlama meydana gelirse, brülörü 45° eğin. Gaz emisyonu nedeniyle alev sönerse numuneleri dikkate almayın.